1) ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม
1.1) ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา ศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่นและปฏิบัติตามหลักธรรมเพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข
1.2) การปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนา หรือ ศาสนาที่ตนนับถือ
1.1) ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา ศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่นและปฏิบัติตามหลักธรรมเพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข
1.2) การปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนา หรือ ศาสนาที่ตนนับถือ
2.1) หน้าที่ของการเป็นพลเมืองที่ดี
มีค่านิยมที่ดีงาม การธำรงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย
การดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทยและสังคมโลกอย่างสันติสุข
2.2) การเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบัน การยึดมั่น ศรัทธา และธำรงรักษาไว้ซึ่งการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
3.1) บริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบริโภคใช้ทรัพยากรที่มีอยู่จำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า รวมทั้งเข้าใจหลักการของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการดำรงชีวิตอย่างมีดุลยภาพ
3.2) สถาบันทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจและ
ความจำเป็นของการร่วมมือกันทางเศรษฐกิจในสังคมโลก
4.1) เวลา และยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ หลักฐานและวิธีการทางประวัติศาสตร์ วิเคราะห์เหตุการณ์ต่าง ๆ
4.2) พัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจุบัน ในด้านความสัมพันธ์และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ในทวีปเอเซีย ยุโรป แอฟริกา และอเมริกา
4.3) ชาติไทย การเมืองเศรษฐกิจ สังคมวัฒนธรรม ประเพณี ภูมิปัญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และความเป็นไทย
5.1) โลกทางกายภาพ และความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ในการค้นหาวิเคราะห์สรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์ ตลอดจนใช้ภูมิสารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ
5.2) ปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิดการสร้างสรรค์วิถีการดาเนินชีวิต มีจิตสำนึกและมีส่วนร่วม ในการจัดการทรัพยากรสิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
ตัวอย่าง
ข้อใดเป็นหลักธรรมในพระพุทธศาสนาที่สอดคล้องกับหลักการทางศาสนาอิสลามและศาสนาคริสต์ ดังต่อไปนี้
“ถ้อยคำที่ให้อภัยอย่างอ่อนหวาน ย่อมดีกว่าการให้ทานแล้วทำร้ายทีหลัง” (ซูเราะห์ที่ 2: 263)
“จงตั้งการบูชา จงจ่ายค่าช่วยเหลือคนจน จงก้มศรีษะให้แก่คนที่ก้มศรีษะให้แก่เจ้า จงยินดีความเป็นธรรมที่มีอยู่ในหมู่มนุษย์ในเมื่อเจ้าลืมไป” (ซูเราะห์ที่ 2: 42, 44)
“อย่าฆ่าคน” (บัญญัติ 10 ประการ)
“อย่าแก้แค้น เพื่อผูกพยาบาทผู้หนึ่งผู้ใด แต่จงรักเพื่อนบ้านเหมือนรักตัวเอง” (เลวีติโก 19: 18)
ระดับการวัด | ระดับความยาก |
---|---|
การวิเคราะห์ |
ปานกลาง |
หลักธรรมสารณียธรรม 6 ประกอบด้วย
(1) เมตตากายกรรม ที่มีกายกรรมด้วยเมตตาทั้งต่อหน้าและลับหลัง
(2) เมตตาวจีกรรม ที่มีวจีกรรมด้วยเมตตาทั้งต่อหน้าและลับหลัง
(3) เมตตามโนกรรม ที่ประกอบด้วยเมตตาทั้งต่อหน้าและลับหลัง
(4) สาธารณโภคิตา ได้สิ่งใดก็แบ่งปัน คือ สิ่งใดได้มาโดยชอบธรรมแม้เล็กน้อยก็ไม่หวงไว้แต่ผู้เดียว นำมาเฉลี่ยแบ่งปัน
(5) สีลสามัญญตา มีศีลบริสุทธิ์เสมอกัน คือ มึความประพฤติสุจริต ถูกต้องตามระเบียบวินัยเสมอกัน
(6) ทิฏฐิสามัญญตา มีทิฏฐิดีงามเสมอกัน คือมีความเห็นชอบในข้อที่เป็นหลักการสำคัญอันจะนำไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์
หลักพรหมวิหาร 4 ประกอบด้วย
(1) เมตตา ความปรารถนาให้ผู้อื่นได้รับสุข
(2) กรุณา ความปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์
(3) มุทิตา ความยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดี
(4) อุเบกขา การรู้จักวางเฉย
ดังนั้น จากข้อความที่กำหนดมาให้ตามหลักศาสนาอิสลามและศาสนาคริสต์ที่สอดคล้องกันกับพระพุทธศาสนานั้น คือ สารณียธรรม 6 และพรหมวิหาร 4
ตัวอย่าง
บุคคลใดมีการกระทำที่ไม่ได้แสดงถึงการมีส่วนร่วมทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตย
ระดับการวัด | ระดับความยาก |
---|---|
การวิเคราะห์ |
ง่าย |
ตัวเลือก 2 สมฤดีนำเกษตรสวนกล้วยรวมตัวกันทำกล้วยอบแห้งเพื่อสร้างกลุ่มเกษตรกรพึ่งพาตนเอง เป็นการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ
ตัวเลือก 1, 3, 4 และ 5 เป็นการแสดงออกถึงการมีส่วนร่วมในการปกครองและการมีส่วนร่วมตามระบอบประชาธิปไตย
ตัวอย่าง
หากใน พ.ศ. 2566 รัฐบาลของประเทศ A ได้มีการเปิดเผยผลิตภัณฑ์ประชาชาติ เท่ากับ 1,200 ล้านบาท และในปีเดียวกัน มีคนต่างสัญชาติจากประเทศ B เข้ามาลงทุนด้านอุตสาหกรรมการเกษตรและปศุสัตว์ในประเทศ A มูลค่ารวม 230 ล้านบาท และลงทุนด้านอุตสาหกรรมภาคการท่องเที่ยวและการบริการในประเทศ A มูลค่ารวม 150 ล้านบาท ขณะเดียวกันคนสัญชาติประเทศ A ไปลงทุนในประเทศอื่น ๆ ก่อให้เกิดผลผลิตคิดเป็นมูลค่า 150 ล้านบาท ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) เบื้องต้น ของประเทศ A จะมีมูลค่าเท่าใด
ระดับการวัด | ระดับความยาก |
---|---|
การนำไปใช้ |
ง่าย |
GNP = GDP + รายได้ที่คนในประเทศทำที่ต่างประเทศ – รายได้ที่คนต่างประเทศมาทำในประเทศ
จากโจทย์
GNP = 1,200 ล้านบาท
รายได้ที่คนในประเทศทำที่ต่างประเทศ = 150 ล้านบาท
รายได้ที่คนต่างประเทศมาทำในประเทศ = 380 ล้านบาท
แทนค่าสูตร
1200 ล้าน = GDP + 150 ล้าน – 380 ล้าน
GDP = 1200 ล้าน – 150 ล้าน + 380 ล้าน
GDP = 1430 ล้านบาท
ตัวอย่าง
“… เมื่อก่อนลายสือไทยนี้บ่มี ๑๒๐๕ ศก ปีมะแม พ่อขุนรามคำแหงหาใคร่ใจในใจ แลใส่ลายสือไทยนี้ ลายสือไทยนี้จึ่งมีเพื่อขุนผู้นั้นใส่ไว้…” (ศิลาจารึกหลักที่ 1 ด้านที่ 4 อ้างอิงจาก https://www.museumthailand.com/th/3594/storytelling/ลายสือไทย )
บุคคลใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับช่วงเวลาทางประวัติศาสตร์จากข้อความที่กำหนดไว้ข้างต้น
ระดับการวัด | ระดับความยาก |
---|---|
ความเข้าใจ |
ปานกลาง |
จากข้อความศิลาจารึกหลักที่ 1 ด้านที่ 4 นั้น 1205 ศก ปีมะแม มีเฉพาะมหาศักราชเท่านั้น ดังนั้นจึงเทียบกับ มหาศักราช 1205 เป็น พุทธศักราชได้ 1205 + 621 = พ.ศ.1826 อยู่ในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ฉะนั้น พ.ศ.1826 จึงอยู่ในพุทธศตวรรษที่ 19 (พ.ศ.1801 – 1900)
หากเทียบกับคริสต์ศักราช จะเท่ากับ 1826 – 543 = ค.ศ.1283 อยู่ในทศวรรษที่ 1280 (ค.ศ.1280 – 1289) และอยู่ในคริสต์ศตวรรษที่ 13 (ค.ศ.1021 – 1300)
หากเทียบกับจุลศักราช ตรงกับ 1826 – 1181 = จ.ศ.645 เบญจศก
ตัวอย่าง
ข้อใดเป็นการเลือกใช้ภาพจากดาวเทียมที่ไม่เหมาะสม
ระดับการวัด | ระดับความยาก |
---|---|
การนำไปใช้ |
ปานกลาง |
ภาพจากดาวเทียมสามารถนำมาใช้ในการศึกษาด้านปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นบนพื้นผิวโลก เช่น การเคลื่อนที่ของพายุ การเคลื่อนที่ของฝุ่น การเปลี่ยนแปลงข้อมูลบนพื้นโลก เช่น ด้านการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน ด้านการแก้ปัญหาเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติ เช่น การปนเปื้อนของมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม
ระบบนำทางด้วยดาวเทียม สามารถกำหนดพิกัดของสถานที่
ต่าง ๆ ในการทำแผนที่ สามารถใช้ติดตามบุคคล ยานพาหนะและสิ่งของเพื่อให้ทราบว่ายานพาหนะอยู่ที่ใด มีการเคลื่อนที่หรือไม่ หรือมีการเคลื่อนที่ออกนอกเส้นทาง และสามารถนำไปใช้ในการป้องกันและติดตามการโจรกรรมรถยนต์ได้